نیاز جوامع به جلوگیری از هرگونه هرج و مرج و بی نظمی، ایجاب می کند که عده ای به نمایندگی از سوی مردم، اداره امور کشور و تعیین چارچوب اداره آن را بر عهده بگیرند. در کشور های مدعی حکومت مردمی، این عده با حضور مردم و از طرف آنان انتخاب می شوند. درنظام جمهوری اسلامی ایران بر اساس اصل ششم قانون اساسی« امور کشور باید به اتکای آرای عمومی اداره شود، از راه انتخابات، انتخاب رئیس جمهور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای شوراها و نظایر اینها، یا از راه همه پرسی در مواردی که در اصول دیگر این قانون تعیین می گردد. »
با توجه به این اصل، در جمهوری اسلامی ایران، اداره حکومت و قانون گذاری در چار چوب اصول قانون اساسی با اداره و نظر ملت تعیین می گردد و برگزاری انتخابات در حقیقت تبلور اراده و خواست مردم می باشد.
انتخابات گزینش بهترین هاست، بر اساس ضوابط مشخص شده در قانون اساسی مردم با حضور خود در صحنه انتخابات، رئیس جمهور انتخاب می کنند و به این ترتیب حق و سهم خود را در اداره کشور به یک فرد که او را از هر جهت مناسب و همسو با خواسته های خود تشخیص دادند، تفویض می نمایند. البته به موجب اصل یکصد و پانزدهم قانون اساسی رئیس جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی انتخاب شود بنابراین قانون اساسی ضمن اینکه اختیار انتخاب رئیس جمهور را به مردم داده است، ضوابط و محدوده انتخاب را نیز مشخص نموده است تا کشور از مسیر اهداف حکومت اسلامی خارج نگردد.
انتخاب نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز با ضوابط مندرج در قانون به عهده مردم است.فلسفه و بنای وجود مجلس شورای اسلامی تحقق عینی آیه « و امرهم شورا بینهم» می باشد که مقرر میدارد « مومنین امور خود را با مشورت یکدیگر حل کنند» در این جا نیز مردم حق خود در مشورت امور با یکدیگر و سهم خود در تصمیم گیری و تعیین خط مشی اداره کشور را به نمایندگان خود تفویض می نماید.
مجلس شورای اسلامی بر پایه قانون اساسی عامل مهم استقلال و رشد و آزادی مردم است که با تصویب قوانین و داشتن اهرم حق تذکر و استیضاح دولت، می تواند جلو هر گونه سوء استفاده و خودکامگی دولتمردان را بگیرند و احتمال ایجاد استبداد را از بین ببرد
.

دیدگاه ها و آرمان ها

به طورکلی کلمه انتخابات گزینش اصلح فرد یا افرادی از جامعه از طرف مردم تلقی می شود. برای تحقق این امر باید امکانات و محیط مناسب و مساعد برای مردم، از سوی دستگاه های اجرایی و نظارتی مهیا گردد. سیاست گذاران امر انتخابات باید مردم را از چارچوب و ضوابط حاکم بر انتخابات آگاه سازند و چگونگی انتخاب اصلح را روشن نمایند. رأی دهندگان باید با اطلاع از وضعیت جامعه و کسانی که می توانند جامعه اسلامی ما را به سوی تعالی هدایت نمایند، انتخاب اصلح خود را به انجام برسانند.
مسؤولین امر برگزاری انتخابات باید محیط انتخابات را از آلودگی ها پاک کنند و نگذارند افراد و یا گروه هایی از جامعه با ایجاد جو و فشار سیاسی، انتخابات سالم را تحت الشعاع خود قرار دهند و آن را از مسیر اصلی دور نمایند. چارچوب نحوه برگزاری انتخابات را قانون انتخابات تعیین می کند که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است و همه افراد و گروه ها باید آن را محترم بشمارند و در مسیر آن حرکت نمایند. اگر ضوابط از سوی همه اقشار جامعه رعایت شود، ملت با اعتماد کامل به برگزار کنندگان، به طور گسترده در صحنه انتخابات حضور خواهند یافت و با هر سلیقه و فکری که داشته باشند، اصلح را با تحقیق و تشخیص خود انتخاب خواهند نمود.
فرد یا افرادی که به این طریق به عنوان رئیس جمهور، نماینده مجلس شورای اسلامی، نماینده مجلس خبرگان و ... انتخاب می گردند و با اکثریت در نظر گرفته شده در قانون ، این مسئولیت را عهده دار می شوند، موظفند اهداف و آرمان های جامعه اسلامی را برآورده سازند. این افراد قبل از انتخاب شدن باید برنامه مشخصی داشته باشند و به ملت ارایه دهند. اگر چه چارچوب اصلی وظایف رئیس جمهور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، نمایندگان مجلس خبرگان و... در قانون اساسی مشخص و تعیین شده است؛ لیکن چگونگی انجام این وظایف و رسیدن به اهداف تعیین شده، موضوع مهمی است که باید در برنامه آنان برای ارایه به ملت وجود داشته باشد. مردم در مقابل رأی خود توقع دارند مسئولین نظام انتخاباتی با تلاش خود مشکلات آنان را حل کنند و در راه شکوفایی کشور در زمینه های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی از هر گونه فعالیتی دریغ نورزند.
به هر حال در نتیجه آرای مردم، عده ای اکثریت در نظر گرفته شده در قانون را کسب و عهده دار مسئولیت خواهند شد. آنها باید توقع معقول مردم را برآورده سازند و آن مواردی را که در برنامه های خود عنوان نموده اند، در مدت عهده دار بودن مسئولیت پیاده نمایند. حال چنانچه انتخاب شدگان وعده های خود را عملی نسازند و خواسته به حق مردم را جامه عمل نپوشانند، چه حادثه ای رخ خواهد داد؟
آن چه مسلم است نوعی بدبینی به عدم اعتماد بر مردم حاکم خواهد شد و حداقل این است که در دوره بعد آن فرد یا افرادی که نتوانستند نظر ملت را برآورده سازند، انتخاب نخواهند شد کسانی که در پی کسب قدرت شخصی و یا گروهی باشند، دیگر مورد اعتماد مردم نخواهند بود.
در پایان این بحث لازم است دیدگاه ها و آرمان های مردم را در کلام با ارزش حضرت امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب بیاوریم:
« مجلس اسلامی باید نگهبان اسلام باشد.»
« امام خمینی(ره) »
« نمایندگان مجلس باید به مسئولیت نمایندگی، به چشم امتحان الهی نگاه کنند و مطمئن باشند که سعادت و فلاح آنان و جامعه اسلامی در برآمدن از عهده این امتحان بزرگ است.»
« مقام معظم رهبری »

چشم اندازی از منطقه و جهان
در جمهوری اسلامی ایران، انتخابات بر مبنای قانون انتخابات که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و برای اجرا به وزارت کشور ابلاغ شده است، برگزار می گردد. تلاش و سعی مسئولین برگزاری انتخابات این است که قانون مصوبه را به نحو احسن اجرا نموده و برنامه های اجرایی خود را در مسیر آن تدوین نماید. در قانون انتخابات هر یک از انتخابات ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی، مجلس خبرگان و... شرایط فرد یا افرادی که می توانند برای قبول این مسئولیت داوطلب شوند، دقیقاً مشخص شده است. به موجب قانون انتخابات، شورای نگهبان ناظر بر اجرای قانون انتخابات از سوی مجریان بوده و در کلیه مراحل انتخابات حضور مستقیم دارد و درصورتی که در هر مرحله از برگزاری انتخابات، خلاف قانون مشاهده کند، می تواند نسبت به آن برخورد« قانونی» بنماید.
در برخی از کشورها بالاخص کشورهای سرمایه داری مدعی حکومت مردمی نیز قوانین مشابهی در این جهت وجود دارد لیکن در اجرای قوانین، سرمایه دارها و گروه های ذی نفوذ تصمیم نهایی را در انتخابات خواهند گرفت. آنها هستند که با فریب افکار عمومی خواسته خود را بر جامعه تحمیل می نمایند و در حقیقت اقلیت، اکثریت را در اختیار خود می گیرند.
در این گونه کشورها انحرافات اخلاقی و ... مانع از داوطلب شدن و در نهایت انتخاب فرد یا افراد نیست. هر شخص با هر وضعیت نا به هنجاری از طریق احزاب و یا به صورت منفرد می تواند داوطلب ریاست جمهوری، مجالس قانونگذاری و سایر اموری که با انتخاب از سوی مردم به حساب می آید، داوطلب شود. تبلیغات انتخاباتی در کشورهای یادشده با تشکیل مجالس بی بند و باری و غیر اخلاقی شکل می گیرد. وعده های داوطلبان انتخاباتی نیز بعضاً خیالی، پوچ و بی اساس است.
در این گونه جوامع اکثریت منتخبین که به عنوان رئیس جمهور و نماینده مردم، مسئولیت را به عهده می گیرند در پی کسب قدرت برای خود و گروه خود هستند و مردم نقشی در حرکت های آنان ندارند. البته نمی توانیم ادعا کنیم که همه کشورها چنین وضعیتی دارند.
در برخی از کشورها شرکت در انتخابات اجباری است و بدون دلیل و بهانه نمی توان در آن شرکت نکرد. کسانی که در انتخابات شرکت نکنند، باید مبالغی را به عنوان جریمه پرداخت کنند و یا از حقوق اجتماعی محروم می شوند. مثل آرژانتین، یونان، لیختن اشتاین.
به هر حال انتخاب شوندگان در کشورهای به اصطلاح پیشرفته سرمایه داری با حمایت صاحبان قدرتمند و صرف هزینه های هنگفت به صحنه می آیند و بنابر این کسانی که برای تصدی مسئولیت این چنین انتخاب می شوند، وامدار و خادم سرمایه داران و یا افراد ذی نفوذ خواهند بود و مردم در نزد آنان اهمیت واقعی خود را نخواهند داشت.
در کشورهای عربی انتخابات به معنای واقعی خود وجود ندارد. در برخی از این کشورها حکومت موروثی و نمایندگان مجالس از طرف هیأت حاکمه مشخص می شوند. در بعضی دیگر مجالس در اختیار هیأت حاکمه است و چنانچه در جهت آنان نباشد، آنها را منحل می کنند. در برخی دیگر که حکومت جمهوری دارد، انتخاب داوطلب با نظر حزب مقتدر و حاکم بر جامعه است.
البته با تمام معایب و اشکالاتی که به برخی از روش های انتخابات در غرب و ... وجود دارد، محاسنی نیز در آنها دیده می شود که می توانیم با حذف معایب از محاسن قوانین آنها بهره گیریم.

منبع:
http://tebyan.net